Delio: «A arte urbana é coma o conto do emperador espido»

Delio Rodríguez Ces naceu en Vigo o 11 de febreiro de 1979. É muralista, ilustrador e debuxante de banda deseñada. Compaxina os seus traballos coa investigación para a Universidad de Granada a través dos seus estudos de doutoramento.

Despois de varias semanas agardando para concretar un encontro, o muralista pode adicarme un par de horas o venres pola tarde. As obras de Delio Rodríguez rezuman un bafo de escuridade que me leva a imaxinar a un artista de aire baudeleriano que bebe absenta. A un ácrata subido de ego que me vai explicar as diferenzas entre o ben e o mal. Entre o que é arte e non o é.

Agardo con Buck onde acordamos a cita. Buck é a súa amiga da primeira adolescencia, da súa crew. Unha rapaza que se adica ao mundo do deseño e o téxtil.

Delio chega tarde. “En fin, artistas…” penso, e continúo alimentando os meus prexuízos moi a pesar da tranquilizadora biografía que a amiga que o coñece me ofrece del.

Teño certo medo, certo nerviosismo porque, na imaxe que fun construíndo do tal Delio estas semanas, o tipo é un pouco pagado de sí mesmo. Dedúzoo de que gañou grandes recoñecementos polo incrible talento. 

“Aí o vén”, dime Buck. E din a volta con cara de ferreira porque non sei poñer outra cando prexulgo en serio.

Ás presas vexo subir a un rapaz alto e espigado acompañado polo can máis bonito e simpático que se poda imaxinar. “Chui” que así se chama este peludo, “ten un karma incrible” dime Buck. Carai se o ten!

El, Delio Rodríguez, chega detrás do cadeliño e, coma se fose unha corrente na calor da tarde, enche o espazo da mesa dunha luz e unha ledicia parecida á dos xeados de limón que nos caían os domingos se nos portabamos ben. É unha sorte de Peter Pan con riso nos ollos -aínda non lle vexo o sorriso coa máscara posta- e certa torpeza no ademán. Se así son os muralistas, por primeira vez entendo a fixación de Frida Khalo con aquel Diego Rivera.

Pide algo de beber e ponse ao día con Buck, á que non ve dende antes do confinamento e eu escóitoos falar mentres me van caendo todas e cada unha das construccións que fora facendo. É empático, divertido e doce. Aínda non logro ver onde está a escuridade dos debuxos que vin. Se non fose porque internet me garante que este é o tipo ao que quero entrevistar, dubidaría. 

“Cando queiras” dime sorrindo. “Si, si, claro” agora estou nerviosa, pero por parva.

Como chegas ao mundo do mural?

Cando era neno fantaseaba con ser arqueólogo, biólogo, xeólogo…paleontólogo sobre todo.  Pero un día comecei a pintar graffiti cos colegas e estivo ben. Despois estudei, fun interesándome por outras cousas, probando outros estilos. Cambiei moito de estilo. Tamén porque cada proxecto require un tipo de solución e, xa antes de entrar na arte urbana como tal, cando pintaba graffiti, comecei a facer traballos por encargo e, de maneira case casual, comecei a gañar diñeiro pintando muros. Penso que comezamos… -para de falar e ladea a cabeza- no 95? -pregúntalle a Buck.- Levamos 25 anos pintando?! -Ela asínte e sorrí. El tamén sorrí. Teño a impresión de estar vivindo un momento dos dous. -Pois si, 25 anos dende que collín un spray por primeira vez. Ata entón só debuxaba con tinta chinesa.

Segue existindo un pouco o estigma de “pintamuros”

O graffiti ten ese dobre fío. É a esencia do graffiti. Nace desa maneira máis “ilegal”, máis reivindicativa  pero sen connotacións políticas concretas. Sinxelamente é algo que estoupa, unha válvula de escape. Hai moitos factores que prenden a mecha porque os humanos somos complexos: podes pintar por puro ego, podes facelo coa reivindicación como motor e tamén podes facelo por amor á túa crew ou ao teu grupo. É algo que che sae de dentro e que tes a facilidade de expresalo con spray. Esa é a natureza primixénea da arte urbana.

Agora xa hai moita xente que se adica á pintura mural

Si. A principios dos 90 pasabamonos fotocopias cutres de graffitis doutras cidades, para que te fagas unha idea. Non había outra maneira de acceder a ese tipo de información. Fanzines que a xente fotocopiaba e refotocopiaba e así era como aprendías de estilos e manifestacións culturais. 

A cultura da arte mural, da pintura de rúa, é moi antiga, case tanto coma o propio humano pero nos 80 (en España xa nos 90) hai un boom, ligado á cultura do hip hop. 

Pero hai unha parte reivindicativa, entón

Hai que es moi novo e neses anos tes a creatividade a flor de pel. Podes falar dunha historia ou de outra segundo estés vivindo un momento ou outro, pero ese punto transgresor que igual estás buscando está no puro feito de pintar cando daquela non se pintaban aínda graffitis. Era algo novo. Abrimos un pouco máis, sen ser conscientes de que sería así, o camiño para a xente que viu detrás e foise normalizando e valorando o mural e a arte urbana.

E continúa e continuará tendo o carácter subversivo e reivindicativo co que nace este tipo de manifestación artística, o propio feito de pintar na rúa. Non o pode perder porque vai no seu ADN.

Tes un mural moi coñecido que é o Kraken de Vigo, unha fachada de 35 metros de alto que pintaches para Vigo Cidade de Cor. Como proxectas eses inmensos debuxos? E que materiais empregas?

Fago os meus debuxos ás veces en dixital e outras non, dependendo da presa que teña e, á hora de levalo á parede, tendo a encaixalo a man alzada -sáenme os ollos das órbitas co que lle acabo de escoitar-. Como son ilustrador resúltame máis doado en parede – Penso que non se da conta do impactante que é iso-. Usas un pau extensible que che permite facer as cousas un pouco máis ao grande e xa o marcas a man. Tomas algunhas guías, ás veces. Eu non acostumo a empregar cuadrículas (rara vez a teño feito).

Tamén está a posibilidade de usar un proxector para contornos e demáis aínda que… hai moito tempo que non fago uso de proxector, agora que o penso. 

«Alucino» dígolle. Sorrí, xa sen máscara.

En todo caso calquera ferramenta é boa para obter un bo resultado, non é nin mellor nin peor apoiarse nas que che fagan falla. Todo son instrumentos, nada está mal. É unha falsedade, por exemplo, que o deseño dixital facilita o traballo. Sen talento, ganas e esforzo non hai nada, sexa o formato que sexa.

Prácticamente pinto sempre con acrílico e spray.

Viaxaches por medio mundo pintando e empapándote da arte urbana doutros lugares

Si, e sabes que Vigo é unha cidade recoñecida a nivel mundial polos seus muralistas? -Sae ese puntiño de orgullo local-

Que pintar, que é algo que preciso para estar ben, me permita viaxar e vivir é incrible. Sona a tópico, pero é así.

Delio, que é a arte urbana?

A arte, a arte urbana é coma o conto do emperador espido no que o artista é o xastre. O artista logra convencer ao resto da súa mentira. É todo unha grande mentira na que nós, os “artistas” xogamos, porque pintar non deixa de ser unha representación, unha interpretación da realidade e, polo tanto está suxeita ao noso prisma. Sempre foi un engano. Un engano fascinante, iso si.

Sorrí de novo. Agora vexo ese certo pesimismo que se intúe, pero tamén a inxenuidade e a maxia dos seus murais.

Aloia Alonso